Будимир Лончар, познат дипломат и последен министер за надворешни работи на Југославија, кој беше на таа позиција за време на кризата и распадот на СФРЈ, рече дека Југославија не можела да преживее затоа што била дотраена.
Тој за „Јутарњи лист“по повод неговата биографија од 800 страни која ја напиша историчарот Твртко Јаковина вели дека се повлекол од позицијата шеф на дипломатијата на денот на падот на Вуковар и еден месец пред Бадинтеровата комисија да оцени дека Југославија повеќе не постои. Како што објасни, додека тој сè уште бил на функција, работел на вклучување на странски фактор во исходот на југословенската криза.
– Сепак, ја иницирав интернационализацијата на југословенската уставна криза во 1989 година. Имено, ја иницирав асоцијацијата со Европската заедница, со две цели. Сакавме помош во реформите и трансформацијата на земјата кон ориентација кон пазарот, политички плурализам и владеење на правото, но и за спречување на војната. Овие беа сите услови за влез на Југославија во Европската унија, кои и дотогаш постоеја веќе 20 години, рече Лончар.
Тој исто така вели дека тој е првиот министер за надворешни работи во историјата на Обединетите нации што ја ставил својата земја на агендата на Советот за безбедност затоа што тоа го загрозувала мирот во светот.
Тој исто така има одржано говор на седницата, за која рече дека е протолкувана како обвинение против Слободан Милошевиќ и ЈНА дека тие биле генератори на конфликтот.
– На таа седница на Советот за безбедност беше проширена интернационализацијата на кризата и беше создаден легитимитет за идна интервенција, рече Лончар кој наведува дека „де факто, странски фактор постојано се залагал за интервенција“ во Југославија
– На денот кога словенечкиот парламент и хрватскиот парламент гласаа за независност, побарав затворена седница за состојбата во Југославија на седницата на ОБСЕ со која претседаваше Геншер во Берлин, во договор со Џејмс Бејкер, заради закана по мирот во светот. Реков во својот говор, дека Југославија влезе во конфликт со самата себе, дека се распадна како федерација и дека треба да се редефинира како заедница на републики, рече Лончар.
Тој тврди дека Американците не биле за воена интервенција штоби ја спречила војната во СФРЈ, бидејќи не сакале да го испровоцираат руското воено раководство.
Следуваше ембарго за увоз на оружје во републиките на СФРЈ, а Лончар рече дека хрватските десничари го обвинуваат за резолуцијата.
– Секогаш кога има вооружени конфликти во некоја земја, ООН автоматски воведува ембарго за извоз на оружје во тие области. Ние, како и американскиот државен секретар Џејмс Бејкер, имавме информации дека ЈНА сака да купи оружје од СССР во вредност од две милијарди. Алармантниот настан беше тајното заминување на адмиралот Стане Бровета во Москва. ЈНА играше на картата за незадоволството на армијата со Горбачов, тврди Лончар. Тој додава дека ЈНА сакала да набави оружје од Горбачов и дека за тоа го известиле тогашниот советски водач.
Тој објаснува дека резолуцијата за забрана за извоз на оружје ја напишале земјите во корист на Хрватска и дека хрватското вооружување продолжило преку свои канали.
Лончар вели дека го замолил тогашниот федерален премиер Анте Марковиќ да го замени генералот Кадијевиќ, со кого имал постојани конфликти,
– Убеден сум дека беше клучно Слободан Милошевиќ да ја освои ЈНА. Тој успеа кога Србија многу вешто го предложи Кадијевиќ за четврта генералска ѕвезда, тврди Лончар, додавајќи дека армијата го забила последниот клинец во ковчегот на СФРЈ.
Лончар исто така вели дека Хрватска, и покрај хипотеката за НДХ, станала победник преку Југославија.
– Имаше експанзија на територии што никогаш ги немало, од Истра, Риека, до некои острови и мојот Задар. Како процент од нејзината големина, Хрватска најмногу се прошири меѓу земјите-победници. Тоа наследство на Југославија е непроценливо за интегритетот на Хрватска. Ветераните од оваа војна не се нарекуваат борци за слобода, туку бранители. Тие го бранеа она што беше создадено за време на НОВ, за време на партизаните и Тито, затоа што Милошевиќ сакаше да ги смени границите, рече Лончар.
