Тито значајно ја одбележа епохата во која живеел, но не може да се вклопи во никакви калапи, вели германскиот историчар Мари-Шанин Чалиќ, кој ја напишал најновата биографија на Тито: „Тито – вечен партизан“
- Тито е една од најинтересните историски личности на 20 век – вели таа, објаснувајќи зошто денес, 40 години по неговата смрт, се пишува за основачот на социјалистичка Југославија, Јосип Броз Тито.
- Тоа е производ на таа ера на крајности, екстремни идеологии, екстремно насилство, но и екстремни идеи за тоа како е можно да се обликува општеството во согласност со комунистичкиот модел. Тој беше социјализиран во ера која беше опседната со револуција – рече таа во разговор за Дојче веле.
По Првата светска војна, која чинеше животи на милиони луѓе, во која беа уништени цели земји и што доведе до распад на империите, Тито беше меѓу оние кои беа убедени во можноста за градење на нов свет и ново, мирно и праведно општество. Тој го виде Советскиот сојуз како пример.
Но, тој беше личност која не се вклопуваше во шемата на големите диктатори како Хитлер или Сталин.
Јосип Броз Тито
- Тито беше еден од оние кои беа убедени во можноста за градење на нов свет
- Немаше масовни чистки во рамките на Југославија во рамките на Комунистичката партија, немаше геноцид, Југославија не водеше офанзивна војна. Тоа не беше диктатура – забележува германскиот историчар.
Секако, Тито не беше ниту западен демократ.
- Веднаш по војната, Тито сакаше да воведе сталинистички модел во Југославија. Имаше само една идеологија, беше создаден еднопартиски систем, медиумите беа под контрола, терористичката тајна полиција беше активна, имаше политички атентати. Но, дури и тогаш, Партијата повеќе се обидуваше да ги убеди луѓето отколку да им наметне нешто насилно. Колективизацијата не беше спроведена толку брутално како во Советскиот Сојуз, а подоцна беше ревидирана – вели таа, додавајќи дека тогаш имало либерализација, прво на партијата, а потоа на државата. Постоеше одредена слобода на медиумите и плурализам на мислење. И секако слобода да патувам како никаде на источниот блок. Но, секако, југословенскиот систем не беше демократски во западна смисла.
- Но, кога ќе видите колкава репутација уживаше кога умре, можете да видите дека застана над идеолошките логори. Бројни светски државници дојдоа на неговиот погреб, имаше и демократски избрани претседатели на држави и влади и диктатори и кралеви – нагласува Чалиќ.
