8.8 C
Skopje
вторник, март 19, 2024

ОПОРАВУВАЊЕ ОД КОВИД-19: СИТЕ ИНФОРМАЦИИ НА ЕДНО МЕСТО

Процесот на опоравување од Ковида-19 најмногу зависи од степенот на сериозноста на состојбата на пациентот.

Ковид-19 се појави на крајот на 2019 година, но веќе постојат индикации дека кај некои пациенти може да потрае многу време пред целосно да се опорават. Времето на опоравување зависи од тоа колку е сериозно болен некој. Некои луѓе брзо ќе се ослободат од болеста, но за други може да предизвикаат трајни проблеми. Возраста, полот и хроничните здравствени проблеми може да го зголемат ризикот од сериозен Ковид-19.

Колку е поинвазивен третман и колку подолго трае, веројатно ќе трае подолго закрепнувањето. Една година откако се појави новиот вирус на корона, научниците се здобија со ново знаење и утврдија дека Ковид-19 може да остави сериозни последици врз некои луѓе кои се заразиле и се опоравиле. Според некои студии, овој вирус може да има долгорочни ефекти врз различни органи – срце, бели дробови, бубрези. Но, тоа може да има и сериозни последици по менталното здравје. Исто така, има примери во светот дека некои се опоравуваат со месеци и сè уште не биле целосно излечени. Според студијата за таканаречениот „Долгорочен Ковид“, до којашто имал пристап Би-Би-Си, се проценува дека секој дваесетти човек е болен најмалку осум недели.

Што ако имам само благи симптоми?

Повеќето луѓе кои се заразуваат со Ковид-19 најверојатно ќе развијат главни симптоми – кашлица или треска. Но, тие исто така можеа да почувствуваат болка во телото, исцрпеност, болка во грлото и главоболка. Кашлицата првично е сува, но со текот на времето, некои луѓе почнуваат да кашлаат слуз со мртви клетки на белите дробови убиени од вирусот. Овие симптоми се третираат со лежење, со многу течности и лекови против болки, како што е парацетамол. Луѓето со лесни симптоми треба добро и брзо да закрепнат. Температурата треба да се намали за помалку од една недела, иако кашлицата може да трае подолго. Анализата спроведена од Светската здравствена организација (СЗО) за кинеските податоци вели дека во просек, закрепнувањето трае околу две недели.

Што ако имам посериозни симптоми?

За некои, болеста може да стане многу посериозна. Ова обично се случува околу седмиот до 10 дена откако некое лице е заразено. Трансформацијата може да биде нагло. Дишењето станува тешко и се јавува пневмонија. Ова е затоа што иако имунолошкиот систем на организмот се обидува да одолее – тој всушност реагира прекумерно и телото претрпува колатерална штета. Некои ќе мора да одат во болница за кислородна терапија.

„Може да потрае долго време за да се опорави човекот од отежнато дишење… телото се обидува да ги надмине лузните и воспалението“, вели општата лекарка Сара Џарвис. Таа вели дека закрепнувањето во тој случај може да трае од две до осум недели, а заморот дури и подолг од тоа.

Што ако ми треба интензивна нега?

СЗО проценува дека на секој дваесетти човек ќе му треба интензивна нега, што може да вклучува анестезија и дишење. Потребно е време да се опорави од тоа да бидеш на интензивна нега, без оглед на болеста. Пред да бидат пуштени дома, пациентите се префрлени на редовно одделение. Д-р Алисон Питард, декан на Факултетот за интензивна медицина, вели дека може да потрае од 12 до 18 месеци пред лицето да се врати во нормала откако ќе помине одреден временски период на интензивна нега. Долг престој во болнички кревет доведува до губење на мускулната маса. Пациентите се слаби и ќе им треба време да ги обноват своите мускули. На некои луѓе ќе им треба физикална терапија за повторно да одат. Поради она низ што минува телото на интензивна нега, постои можност за делириум и психолошки нарушувања.

„Се чини дека има додаден елемент на оваа болест – исцрпеноста од вируси е дефинитивно огромен фактор“, вели Пол Твус, физиотерапевт за интензивна нега на Универзитетскиот здравствен комитет за Кардиф и Вале. Постојат извештаи од Кина и Италија за слабост во целото тело, отежнато дишење по секој напор, постојано кашлање и неурамнотежено дишење. Плус треба многу сон.

Што е долготраен Ковид?

Анализата на податоците спроведена од Кралскиот колеџ во Лондон сугерира дека приближно на секои дваесет сите лица заразени со Ковид-19 во Велика Британија страдаат од долгорочни симптоми. Секоја десетта личност е болна три недели или подолго. Тим Спектор, професор по генетска епидемиологија на Кралскиот колеџ и водач на студијата за симптоми Ковид, вели дека околу 300 000 луѓе во Велика Британија пријавиле дека нивните симптоми траат подолго од еден месец – што е т.н. долготрајно Ковид. Податоците покажуваат дека околу 60.000 луѓе биле болни повеќе од три месеци. Тој вели дека колку повеќе учиме за Ковид, „тој станува сè понеобичен“.

Постои зголемена загриженост за последиците од пост-вирусно воспаление и долгорочно оштетување на органите и кардиоваскуларниот систем. Пациентите опишуваат различни симптоми, како што се отежнато дишење, треска, срцеви палпитации, гастроинтестинални проблеми, главоболки, болки во грлото, хроничен замор и опаѓање на косата. Многумина од нив некогаш биле здрави, во триесеттите, четириесеттите и педесеттите години, биле активни и не спаѓаат во групата на луѓе за кои ни беше кажано дека се потенцијално изложени на ризик од вирусот.

Што знаеме за првите вакцини, како тие работат и колку се ефективни?

Pfizer и BioNTech објавија дека прелиминарните анализи покажаа дека нивната вакцина е „90 проценти ефикасна“, со коментар дека ова е „одличен ден за науката и човештвото“. Вакцината е тестирана на 43.500 луѓе во шест земји и досега нема причини за безбедносни проблеми. Компаниите планираат да аплицираат за итно одобрување за употреба на вакцината до крајот на месецот. Оваа вакцина има експериментален пристап – инјектирање на дел од генетскиот код на вирусот за зајакнување на имунитетот. Претходните студии покажаа дека вакцината го обучува телото да создава антитела и друг дел од имунолошкиот систем наречен Т-клетки за борба против коронавирусот. Потребни се две дози со разлика од три недели. Зборувајќи за руските вакцини против Ковид-19, претседателот Владимир Путин вели дека тие се „ефикасни“ и дека „Русија наскоро ќе ја регистрира третата вакцина против вирусот корона“.

„Студиите веќе покажаа и потврдија дека, пред сè, овие вакцини се безбедни и немаат сериозни несакани ефекти. И второ, сè е ефикасно “, рече Путин. Русија започнува да ја користи вакцината „Спутник пет“ на нејзината територија, иако последната фаза на тестирање сè уште не е подготвена. Најновата воведена вакцина, која штити од Ковид-19 и за која тврдат дека е скоро 95% ефикасна, е вакцината на американската компанија Модерна. Резултатите прикажани со вакцината се слични на оние дадени од компаниите за вакцини Pfizer и Biontek. Во студијата учествувале 30.000 луѓе во САД, со половина дадени две дози вакцина, со разлика од четири недели. Останатите добиле лажни инјекции. Анализата се заснова на првите 95 случаи кои развиле симптоми на Ковид-19. Само пет случаи со Ковид-19 примиле вакцина, а 90 добиле лажна терапија. Компанијата соопшти дека вакцината штити 94,5 проценти. Податоците исто така покажуваат дека за време на истражувањето имало 11 случаи на тешка состојба поради Ковид, но дека оние кои примиле вакцина не биле сериозно загрозени.

„Знаеме дека на пациентите им треба значителен временски период, потенцијално цели месеци, за да се опорават. Но, тешко е да се генерализира. Некои луѓе поминуваат релативно кратки временски периоди на интензивна нега, додека некои минуваат цели недели на респиратори.

Дали вирусот корона ќе влијае на моето здравје на долг рок?

Не знаеме со сигурност, бидејќи нема долгорочни податоци, но можеме да разгледаме и некои други услови. Синдром на акутен респираторен дистрес (Ард) се развива кај пациенти чиј имунолошки систем станува хиперактивен, предизвикувајќи оштетување на белите дробови. „Постојат многу податоци што покажуваат дека, дури и пет години подоцна, луѓето сè уште можат да имаат постојани физички и физиолошки потешкотии“, вели Твус. Д-р Џејмс Гил, општ лекар и предавач на Медицинскиот факултет „Ворвик“, вели дека на луѓето им е потребна поддршка дури и за ментално здравје за да го подобрат своето закрепнување.

“Вашето дишење станува тешко, тогаш лекарот ви вели:” Треба да ве ставиме на апарати за дишење. Треба да ве заспиеме. Дали сакате да се збогувате со вашето семејство? ”

“Не е изненадувачки, присуството на посттрауматско стресно нарушување кај овие најтешки пациенти. Многумина ќе останат со големи психолошки лузни”. Постои можност дури и во некои поблаги случаи да остават пациенти со долгорочни здравствени проблеми – како исцрпеност.

Читај Следно

10,371FansLike
2,319SubscribersSubscribe

Најнови Вести